donderdag 10 maart 2011

Deel 2 - Daan Mühlhaus/Muehlhaus in Parijs, werk voor de kunsthandel






een Parijs schilderij op de ezel in het
atelier van Daan Mühlhaus in Pictura
Boulevard de la Madeleine
olieverf/doek
foto uit het fotoalbum van de schilder
(c. coll. Daan Mühlhaus archief )
De Dordtse schilder Daan Mühlhaus (1907-1981) maakte aan de hand van het vele studiemateriaal dat hij uit Parijs mee naar Nederland terug bracht zijn grotere atelierwerken.
Dat studiemateriaal was in de vorm van tekeningen en waterverven(aquarellen), olieverfstudies, en ook vele foto's.


Die foto's mogen er trouwens ook zijn. Er zijn zondermeer fraaie exemplaren onder. Foto's die het Parijs tonen waar Daan Mühlhaus zo van hield.
De mooiste foto's geven we nog niet prijs. Dit in afwachting van een geschikt moment en een geschikte context om er mee naar buiten te komen.




Op de ledententoonstellingen in Pictura liet hij wel Parijs studiewerk zien, werk dat direct buiten naar het motief was geschilderd, maar daar was toen amper een droge boterham mee te verdienen. Kwam men wel eens op het atelier en toonde men interesse dan kon het gebeuren dat de potentiele klant het schilderijtje omdraaide, de achterkant bekeek, en tot Mühlhaus grote frustratie uitriep; "Meneer, het is op een plank!"
Dat kon niet - dat was niet echt - het moest olieverf op doek zijn!

Als men bedenkt dat Daan Mühlhaus vaak op de mooiste paneeltjes schilderde is zijn frustratie begrijpelijk.  Panelen die hij zelf uit oude kasten zaagde en daarna zorgvuldig prepareerde. Paneeltjes die de tand des tijds makkelijk kunnen doorstaan! Ook hardboard,  mits goed geprepareerd, is een ondergrond die lang mee kan gaan. Maar tegen de vooroordelen en misvattingen van het grote publiek viel niet op te boksen. De studies gingen in de kast of werden aan de muren van het atelier geprikt. Dit maakte het voor de bezoekers van zijn atelier juist weer een plezier om er rond te lopen.  
En het publiek kreeg wat het wilde - olieverven op doek!



Daan Mühlhaus/Muehlhaus, Parijs
olieverf/doek
foto uit Mühlhaus' plakboek
Vaste afnemers van de schilderijen van Daan Mühlhaus waren kunsthandel Gebroeders Koch, met vestigingen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, later A. Hofland met een kunsthandel op de Lijnbaan waar ook de Rotterdamse vestiging van Koch zat, en eveneens in Rotterdam C. Crouwel, die bij de vliegramp op Tenerife zou verongelukken en waar Daan Mühlhaus diep van onder de indruk was. Crouwel was een oud-werknemer van Koch Rotterdam die daar onder onprettige omstandigheden moest vertrekken en toen voor zichzelf is begonnen. Zozeer hij op Crouwel gesteld was zo'n hekel had hij aan Hartman, de bedrijfsvoerder van Koch, Rotterdam. In Dordrecht werd Adri Bakker aan de Spuiweg zijn vaste adres, maar  voor A. Bakker had hij ook nog een, in zijn ogen, onprettig verleden met kunsthandel G. Vermeulen s.r.

Daan Mühlhaus/Muehlhaus. Parijs
olieverf/doek
foto uit Mühlhaus'  plakboek
  
Meestal ging ik spontaan bij Daan Mühlhaus langs.  Bij één van die gelegenheden was hij aan een nieuwe Parijs bezig. Ik ging in een rieten stoel aan de raamkant zitten, zorgde dat ik hem niet bij zijn werk stoorde en keek ademloos toe. Ik kan me niet eens voor de geest halen dat hij een voorbeeld gebruikte.
Het was één van de Parijse boulevards met alle karakteristieken - de gebouwen van Haussmann - de smeedijzeren hekwerken voor de raampartijen - een tapijtenverkoper met een fez op zijn hoofd - elegante voetgangers - een caféterras - parasols met reclame - een rode zonnewering - en dit alles schilderde hij met speels gemak.

Met mevrouw Buytink had ik het er wel eens over dat de mensen van Mühlhaus echt in beweging zijn. We vergeleken het met een schilderij van Mühlhaus' vriend en collega Piet van Boxel (met wie hij ook in Parijs is geweest) waarop de mensen eerder stijf en bewegingloos in het schilderij leken te staan. Waar zat dat in - wat maakte dat verschil?  Mühlhaus voelde aan dat een straattafereel met mensen en auto's geen optelsom is van evenzovele portretten van individuen en voorwerpen. Je moet de mens en het verkeer niet helemaal uitwerken. Vergeet voeten, desnoods een been - het verkeer en de mensen flitsen voorbij - dat moet je niet uitwerken. Denk maar aan foto's van mensen en auto's in beweging - die foto's zijn vaak onscherp.  Dat kun je ook mooi bij foto's van G.H. Breitner zien. Het wordt opeens een kwaliteit.

Mühlhaus schilderde zo soepel en zo losjes dat ik, terwijl hij zo bezig was, het gevoel had naar een balletuitvoering op hoog niveau te kijken.   Het penseel zwierde letterlijk over het doek.
Ik heb het jammer gevonden dat er geen bewegende filmopnamen van Mühlhaus bij zijn schilderwerkzaamheden bestaan. De penseelvirtuoos in actie. U zou er ongetwijfeld van genoten hebben, of u nu wel of niet om schilderijen geeft.

Een aardig detail is dat Daan Mühlhaus voor de oorlog nog bij de kledingzaak van Overwijn als etaleur en reclameschilder heeft gewerkt. Hij kon moeiteloos letters zetten en die vaardigheid kwam hem in de schilderijen van Parijs, met al haar reclame uitingen goed van pas. Denk bijvoorbeeld aan de reclamezuilen die hij graag in zijn schilderijen weergaf.




Daan Mühlhaus/Muehlhaus, Parijs
olieverf/doek 40x50 cm
gesigneerd D. Mühlhaus r.o.
voorheen
kunsthandel Vermeulen Dordrecht
De Parijse werken die Daan Mühlhaus voor de kunsthandel schilderde haakten aan bij een traditie waarin schilders als o.a. Luigi Loir 1845-1916,
Eugéne Galien Laloue 1854-1941, Edouard Leon Cortes 1882-1969, Antoine R. Blanchard en uit Groot-
Brittannië, Edward Seago 1910-1974, en nog velen, hem voor waren gegaan.
Vlot en elegant werk met typisch Parijse
karakteristieken. Weergaven in verf van een levendige bruisende stad. Werk dat zoveel artistieke kwaliteiten heeft dat het ons blijft bekoren en daarom steeds meer nieuwe liefhebbers vindt.



Na dit hoofdstuk; Deel 3 - Daan Mühlhaus/Muehlhaus in Parijs. Over het werk op papier - met name de waterverven, zie het blogarchief rechtsboven
                                                                                                     

Daan Mühlhaus/Muehlhaus, Parijs
Boulevard St. Denis
olieverf/doek
gesigneerd, Paris D. Mühlhaus l.o.
voorheen Mak veilingen Dordrecht
http://www.makveilingen.nl/


 



Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
Boulevard Saint-Germain
olieverf/doek 40x50 cm
gesigneerd D. Mühlhaus, l.o.
collectie Dolf D. van Omme, Amsterdam
http://www.dolfvanomme.nl/






Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
Boulevard Saint-Denis, Parijs
olieverf/doek 40x50 cm
gesigneerd D. Mühlhaus l.o.
collectie Dolf D. van Omme, Amsterdam
http://www.dolfvanomme.nl/

 


  

Daan Müehlhaus/Muehlhaus 1907-1981
Boulevard de la Madeleine, Parijs
olieverf/doek
foto uit het fotoalbum van Daan Mühlhaus
(c. coll. Daan Mühlhaus archief)



 


Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
Parijs?
olieverf/doek
foto uit het fotoalbum van Daan Mühlhaus
(c. coll. Daan Mühlhaus archief)


 


Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
de Champs Elysees, Parijs
Parijs
olieverf/doek
foto uit het fotoalbum van de schilder
 


 

Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
krantenkiosk op een boulevard in Parijs
olieverf/doek
foto uit het fotoalbum van de schilder


Daan Mühlhaus/Muehlhaus, 1907-1981
boulevard in Parijs met bloemenstalletje
olieverf/doek
foto uit fotoalbum van de schilder





 
Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
de Seine met het Ile de la Cité en de Pont-Neuf
olieverf/doek 50x60 cm
coll. Kunstgalerie Arnold
http://www.kunstgalerie.arnold.nl/


Daan Mühlhaus/Muehlhaus,
Boulevard St. Denis, Parijs
voorheen vendu notarishuis Rotterdam
olieverf/doek, verblijfplaats onbekend


Montmartre Parijs
 een 'collega' betrapt bij de arbeid
detail uit een foto door Daan Mühlhaus
(c. collectie Daan Mühlhaus archief)


1 opmerking:

  1. jacqueline van domburg31 maart 2011 om 22:24

    Bedankt Peter voor de geweldige schilderijen die je ons laat zien!

    BeantwoordenVerwijderen