 |
| SCHILDEREN buitenkant van het foldertje waarmee Daan Muehlhaus leerlingen voor schilderles zocht, de tekst van de folder werd door Otto Dicke voor- zien van tekeningetjes |
De afgelopen winter had ik bij mijn speurwerk naar mijn mentor, de in 1981 overleden Dordtse schilder Daan Mühlhaus, tijdelijk een oud fotoalbum van hem in handen. De buitenkant was behoorlijk door de muizen aangevreten.
Wat schetst mijn verbazing toen ik daarin deze folder tegenkwam. Om die verbazing voor u te verklaren moet ik u vertellen waar die vandaan kwam.
Ik heb Daan Mühlhaus in de laatste vierenhalf jaar van zijn leven meegemaakt. Dit was te danken aan het feit dat ik in 1977 als leerling-lijstenmaker bij de firma Adri Bakker en zoon, aan de Spuiweg in Dordrecht, in dienst kwam. Via Adri Bakker verkocht hij veel van zijn schilderijen en hij liep er dan ook vaak binnen, meestal tegen koffie tijd.
Daar was het ook dat ik hem leerde kennen.
 |
| Cor Noltee 1903-1967 in de vrije natuur foto Daan Mühlhaus coll. Daan Mühlhaus archief |
Voor mij is Cor Noltee een levendige kleurrijke figuur uit mijn eigen jonge jaren en niet één van die vele andere namen en verhalen uit de Dordtse schildersannalen.
Noltee was tien jaar daarvoor in 1967 overleden en het is wel frappant dat ik zelf 'Noltee grappen' heb gemaakt die later nog door anderen aan Mühlhaus waren toegeschreven.
De naam van Noltee viel sowieso vaak omdat hij in het verleden ook bij Adri Bakker kwam. Ik kan me een leuk tekeningetje van Noltee's hand voor de geest halen van Bakker's werkplaats met centraal een potkachel. Het hing in Adri Bakker's kantoortje, de plek waar Adri Bakker en Daan Mühlhaus zich regelmatig afzonderden om de onderlinge financiën te regelen.
Dat was een zaak tussen hen beiden en daar bemoeide zich verder niemand mee.
 |
| foto de Dordtenaar - bij het halen van een mijlpaal, de verkoop van 2500 reprodukties van het schilderij, de Nieuwe Haven met de Grote Kerk in Dordrecht, door Daan Mühlhaus, de opbrengst kwam ten bate van het restauratiefonds van de Grote Kerk. v.l.n.r. A. Brasser, voorzitter van de kerkvoogdij, Adri Bakker, de initiatiefnemer, en Daan Mühlhaus uiteindelijk zouden er tienduizend reprodukties gemaakt worden. Het originele schilderij van Daan Mühlhaus zou later door de Dordtse middenstanders aan de nieuw benoemde burgermeester van Zuuren worden aangeboden, die er volgens een bericht in de plaatselijke krant zichtbaar blij mee was. |
In de lijstenmakerij van Bakker lieten zich allerlei verhalen optekenen. De vaste klanten van Bakker, handelaren, kennissen, relaties, kunstenaars etc. liepen vaak meteen door naar de werkplaats om daar hun bestellingen en zaken met Bakker te regelen en daarbij gingen ook vaak boeiende geschiedenissen over tafel. Ik kon vaak meeluisteren, onderwijl ging ik gewoon door met mijn werkzaamheden in de lijstenmakerij.
Vanuit dat perspectief leerde ik het wereldje door de jaren heen aardig kennen.
 |
| Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981 |
Van Daan Mühlhaus bestond door de informatie van buitenaf en de indruk die hij zelf graag met zijn verhalen bevestigde een beeld van een man die zich niet altijd even makkelijk liet benaderen en die zelfs liever wat afstand hield.
Zijn credo leek verder wel; ,,Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg!'' Kunstschilder zijn was voor hem geen show voor de buitenwacht maar een serieuze aangelegenheid. ''Gek doen'', zoals hij dat veelvuldig uitdrukte, hoorde daar niet bij.
Noltee leek het tegenovergestelde, die verzamelde graag mensen en publiek om zich heen en hij gaf de buitenwacht het bijna cliché beeld van de bon-vivant, de bohémien/schilder.
Een kenmerkend verhaal dat ik optekende speelde in de Tweede Wereldoorlog, in een tijd van schaarste. Op het eerste gezicht lijkt het voor ons moeilijk voor te stellen, maar het loonde in die dagen en omstandigheden om de schilderkunst als broodwinning te gaan beoefenen. Heel wat mensen konden in die donkere tijden van de kunst rondkomen of begonnen er juist mee, om er na de oorlog weer mee op te houden of er een andere of extra broodwinning bij te zoeken.
 |
| Cor Noltee 1903-1967 zelfportret olieverf/doek voorheen coll. van der Mijle |
Eén van hen was Plip Haezer. Hij klopte midden in de oorlog bij Mühlhaus aan met het volgende; ,,Zeg Mühlhaus, je kunt mij niet wijsmaken dat dat schilderen van jullie niet gewoon een trucje is - kun je mij die truc niet verklappen?'' Daan Mühlhaus vond dat een onzinnige vraag en wilde hem snel uit de droom helpen. ,, Ga weg Phlip met je flauwekul, wat een onzin zeg - er bestaat helemaal geen trucje!''
Phlip Haezers droop af, maar ging onversaagd met dezelfde vraag door naar Cor Noltee.
Die reageerde anders.Phlip Haezers droop af, maar ging onversaagd met dezelfde vraag door naar Cor Noltee.
,,Weet je wat Phlip, breng jij morgen een rol linnen mee naar mijn atelier dan zal ik je die truc wel even uit de doeken doen''. Haezer die contacten had waardoor hij makkelijker aan materialen kon komen verscheen de volgende dag met de rol linnen bij Noltee op het atelier. Hij kwam er weer met lege handen vandaan.
De rol bleef achter maar hij heeft ook bij Cor Noltee het 'trucje' niet gevonden.
Een ander moment speelde veel later en de strekking ervan zong al langer in Dordrecht rond. Beginnende schilders wilden wel eens bij Daan Mühlhaus aanbellen, meestal met de vraag of hij naar hun werk wilde kijken. Hij wimpelde het steevast af, vaak met de begeleidende woorden;
,,Ga eerst maar eens vijfentwintig jaar buitenschilderen en kom dan nog maar eens terug.''
U begrijpt waarschijnlijk wel mijn verrassing en die van anderen, toen Daan Mühlhaus mijn, angstvallig voor hem onder een werkbank bij Bakker verborgen gehouden eerste schilderijtjes in olieverf ontdekte en hij me sommeerde die aan hem te laten zien. Tot mijn verwondering complimenteerde hij me en sprak hij de voor mij belangrijke woorden;
,,Toen ik zo oud was als jij kon ik dit niet - Je moet eens op mijn atelier komen, dan zal ik je wat op weg helpen.''
Het directe vervolg heb ik in mijn blog/artikel van 28 november 2010 - Buitenschilderen met Daan Mühlhaus beschreven. Maar deze gang van zaken was dus een zeldzame uitzondering.
 |
| SCHILDEREN waarschijnlijk kort na de oorlog door Daan Mühlhaus uit- gegeven, de illustraties zijn van de hand van Otto Dicke één keer op de afbeelding klikken voor een grotere afbeelding zodat u de tekst kunt lezen |
Daarom de kop van dit blog/artikel: - Er is eigenlijk niet eens zoveel nieuws onder de zon.
Het wordt alleen iedere keer weer anders verpakt.
Nog steeds zijn er mensen die denken dat het 'trucje' bestaat en er zijn nog steeds docenten die het hen beloven.
voor meer informatie zie de blogs en de labellijst, waar
meer over de lessen van Petervan Loon te vinden is
verder
website www.petervanloondordrecht.nl
telefoon 078 6145913
Geen opmerkingen:
Een reactie posten