Een geliefde locatie van de Dordtse Impressionisten - bevond zich tegenover Dordrecht bij het drierivierenpunt


 Een ieder die schildert heeft zo zijn helden en zijn voorbeelden.
Er zijn vanaf de tijd van de grottekeningen altijd anderen geweest die al voor jouw tijd een rund of een hert tekenden. Begrijpelijk dat bij de kunstenaar in dop ineens een impuls kan ontstaan van; ,, Dat wil ik ook........!''



Daan Mühlhaus/Muehlhaus
gezicht op Dordrecht
olieverf op doek
 bij Papendrecht aan het
begin van de rivier de Noord
voorh. kunsthandel A. Bakker
part.coll. vrblpl. n.bekend

 ik had me het meer als dit
voorgesteld

Zo wilde ik, het was in 1982, heel graag Dordrecht vanaf de Papendrechtse kant schilderen.
Graag direct ter plaatse en met olieverf.  

Dat was met Dick Vissers, die tevens onze chauffeur was, en Tikky Buytink. Toen we daar met onze spullen stonden schrok ik nogal terug van de enorme plas water. Dit was toch niet zoals ik het me had voorgesteld. 

Voor mij had het op dat moment nog maar weinig van doen met de voorbeelden uit het verleden die mij nu juist tot deze keuze inspireerden. Dat waren voorbeelden van andere schilders die men, vaak onbewust, in zijn hoofd  opslaat. Vaak schilderijen waarbij je bij het zien ervan iets kan krijgen van; ,,Wat een fijn onderwerp, dat wil ik later ook graag nog een keer schilderen!'' 

We stonden daar in een bocht op de gestroomlijnde strakke dijk tegenover het Zwijndrechtse Noordpark. Dat bevind zich aan de overkant bij het begin van de rivier de Noord. Er waren op de voorgrond geen voor de hand liggende karakteristieke uitsteeksels of andere bruikbare elementen. Die elementen zocht ik om de grote lege ruimte in de richting van Dordrecht in het schilderij te kunnen breken. Nu leek het eerder een groot meer dan een schilderachtige rivier.
Hoe anders hebben onze voorouders en voorgangers dit mogen zien! 


dit is een foto die veel later genomen is, wij keken een kwartslag
meer naar links en zonder telelens. We waren nog groentjes maar
het is een verdraait grote waterplas als je daar met je ezel staat!
aan de rechterkant het Noordpark in Zwijndrecht, een
gestroomlijnde oever, maar tot plusminus 1968 stak daar een
soort landtong, een punt, uit in het water en dat gaf een
duidelijke scheiding tussen de Noord en de Oude Maas
een vergelijkbare situatie bestond aan de Papendrechtse kant

gezicht op het Groothoofd in Dordrecht
de punt bij de Noord rond de vorige eeuwwisseling




   

luchtopname van het gebied dat eind zestiger jaren
weggebaggerd is, hier is men volop met deze klus bezig

De improvisatie die ik ter plaatsen bedacht was door met het schildermes te gaan schilderen. Vergeleken met het alternatief was dat een vondst, maar ik vond het nooit echt bevredigend.

Ik kende wat varianten die Adri Mouthaan had bedacht. Adri Mouthaan woonde op loopafstand van dit motief.  Maar daar wilde ik niet aan want dan was de lol er voor mij snel weer af. Dan kreeg je dat gezeur weer. Nu wilde ik ook geen Mühlhaus variant maken.
Nee, ik wilde me met eigen ogen, of op zijn minst met eigen fantasie in het motief verplaatsen. Als ware het alsof ik het motief met eigen ogen zag en er lijfelijk aanwezig was.

Jan Toorop
schepen voor het drierivierenpunt bij Dordrecht
op de achtergrond een stoomschip op de Noord
verblijfplaats bij de auteur niet bekend

Vanuit deze aan mezelf opgelegde problematiek ontstond bij mij een soort van obsessie. Zo'n soort waar je later van vergeten bent waar het oorspronkelijk vandaan kwam. Je begint gegevens te verzamelen
 - foto's en afbeeldingen waarop de plek (mogelijk) te herkennen is. Na verloop van tijd weet je dat alles dat verdwenen is toe te wijten is aan de radikale bochtafsnijdingen die Rijkswaterstaat eind jaren zestig heeft laten uitvoeren. Daar wist je wel iets van maar het besef van de omvang van die operatie kwam met de afbeeldingen.



A.P. Schotel - Dordrecht 1890-1958 Laren
winter voor Dordrecht - olieverf/doek plusminus 65x100 cm part. coll.
een tjalk heeft net de punt van de Noord gerond en vaart de Oude Maas op
de verblijfplaats van het schilderij is onbekend

Bij al mijn speurwerk ben ik nooit een foto vanaf de Papendrechtse kant tegengekomen, wat ik bijzonder jammer vind, want ik ben ook in die situatie geinteresseerd. Als biograaf, maar ook als schilder, wil ik me er van vergewissen hoe 'vrij' Daan Mühlhaus het onderwerp interpreteerde. Ik hou me altijd aanbevolen voor het gebruik van mij nog onbekend materiaal.




Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
gezicht op Dordrecht
olieverf/doek
voorheen kunsthandel G. Vermeulen Dordrecht

 
Al van mijn jongste schilderjaren ben ik me bewust van het feit dat Dordrecht kan bogen op een fraai schilder verleden. Ten eerste omdat de stad zelf vele schilders heeft voortgebracht waaronder verschillende leerlingen van Rembrandt, en ten tweede omdat de stad om zichzelf talloze schilders uit binnen en buitenland als een magneet heeft aangetrokken. In 1977 zag ik in het Dordrechts Museum de grote Aelbert Cuyp tentoonstelling en daar eerder de tentoonstelling van 200 jaar Pictura.
Dat gaat zich in iemand nestelen, men wordt er zich meer van bewust. Men gaat anders naar de stad en omgeving kijken - men probeert dat ook door de bril van zijn voorgangers te doen. Zo'n 'meer,'  het drierivierenpunt, is niet wat Cuyp zou prikkelen, maar de verdwenen strandjes met Dordt aan de horizon, zoals Mühlhaus en zijn generatiegenoten het nog gezien hebben, wel.
Het silhouet van de stad vanaf het water is nog steeds prachtig en door een moderne schilderbril nog steeds goed naar het doek te transformeren. Maar ik zou er zo graag anno 1900, of vroeger, willen kunnen rondlopen of, nog mooier, kunnen rondvaren!
Met die oude foto's en schilderijen plus de eigen fantasie komt men een heel eind in de goede richting.

Het ligt in het voornemen een apart artikel over Daan Mühlhaus' voorliefde voor deze plek te schrijven.


zinkstukken ter versteviging van de nieuwe dijk
foto collectie het Daan Mühlhausarchief





Joost van de Weg - foto/uitsnede
het drierivierenpunt vanaf de Dordtse Grote Kerk
de weggebaggerde punt is duidelijk te zien 




 

op dit fotodetail is de situatie nog beter te plaatsen, genoeg
plekken om de schidersezel neer te zetten. Links kunt u
molen Welgelegen herkennen waar eerder één van de
vroegere blogs aan gewijd is (zie het blogarchief of de labels)





bij het drierivierenpunt, tegenover Dordrecht

 

het drierivierenpunt vanaf de Merwekade in Dordrecht
druk twee keer op de foto en u kunt met wat goede wil
de punt aan de overkant herkennen en er is ook al
baggeractiviteit te zien achter de groene landtong

zicht op Dordrecht vanaf de weggebaggerde punt
in Zwijndrecht a/h drierivierenpunt