Dordrecht in vogelperspectief, een Daan Mühlhaus van voor de oorlog met het Groothoofd.

Juist door zijn onbevangenheid is dit een innemend schilderij, het lijkt wel in vogelvlucht gezien.
De eerste eigenaar, Johan Mühlhaus, de oudere broer van de schilder, woonde in die tijd in Zwijndrecht (flat Veerplein omgeving?)  daar moet het volgens Johan Mühlhaus ook zijn ontstaan, volgens zijn schatting in 1937.

Johan Mühlhaus gaf het schilderij een paar jaar na Daan Mühlhaus'  overlijden aan Franciska (Tikky) Buytink 1915 - 2008), bij wie Daan de laatste +/- tien jaar van zijn leven in huis woonde.
Op de bovenste verdieping van het huis Nieuwe Haven 6, in Dordrecht had hij zijn atelier.

Daan Mühlhaus - Dordrecht 1907 - 1981.
 Het Drierivierenpunt, Dordrecht in vogelvlucht.
olieverf op maroufle  - 24.5 x 48.3 cm. Niet gesigneerd.

Daan Mühlhaus - Dordrecht met het Groothoofd (detail)
We kijken richting Merwede en Papendrecht.
De kraan van de Scheepswerf, Het Papendrechts Veer.

Zoveel jaren later schonk zij het aan mij, de auteur van dit blog die op het laatst van diens leven veel met Daan Mühlhaus optrok en voor wie deze toen vaak onbenaderbare man een mentor betekende.

De Merwede tussen Dordrecht en
Papendrecht met de veerdienst.
Achtergrond de kraan van vlieg-
tuigfabriek Aviolanda, later Fokker.

Daan Mühlhaus - Het Drierivierenpunt in vogelvlucht, detail.
De Papendrechtse oever met dijkbebouwing in de verte.
Vooraan de landtong met krib  dat later werd weg gebaggerd.

Prettige feestdagen en een voorspoedig 2014.

Daan Mühlhaus 1907 - 1981
Sneeuwjacht over de Voorstraat in Dordrecht.
uitsnede/detail, olieverf op doek, particuliere verzameling
Gezien vanuit het raam van de lijstenmaker en
kunsthandel Nieuwborg.

Dit blog wenst iedereen fijne feestdagen en een voorspoedig 2014 toe.

Deze site daanmuhlhaus1907-1981nl.blogspot.com
met blogs/artikelen die aandacht besteden aan de Dordtse schilder Daan Mühlhaus en zijn tijdgenoten is zo langzamerhand met 7000 bezoekers een aardig broertje van eenschilderindordrechtnl.blogspot.com

Daarom wensen we u hierbij al het goede voor de komende tijd en voor het komende jaar, met een winterse Mühlhaus, een direct te plaatse geschilderde 'schets' van de Dordtse Voorstraat tijdens een sneeuwjacht, die zich in een particuliere verzameling in Amstelveen bevind.

Uitgave over de Dordtse Impressionisten, met onder andere Daan Mühlhaus.

Nu in de winkel.

In de serie Verhalen van Dordrecht, deeltje 27 - Dordtse Impressionisten.
Meer informatie www.deverhalenvandordrecht.nl

Het werk van Daan Mühlhaus wordt terecht steeds vaker door de betere kunsthandel ontdekt.

Zagen we de afgelopen jaren al een een aantal vlotte schilderijen van Parijs in de collectie van Kunsthandel Dolf van Omme te Amsterdam, nu had kunsthandel Mark Smit in Ommen een fraaie winter van de Wijnhaven in Dordrecht in de collectie.
Het schilderij stond in de catalogus afgebeeld en was al snel verkocht.




Daan Muehlhaus
schaatsers in de Wijnhaven, Dordrecht
olieverf/doek 80x100 cm
gesigneerd r.o. - D. Mühlhaus '29

collectie Kunsthandel Mark Smit, Ommen
voorheen collectie van
 kunsthandel Adri Bakker, Dordrecht

Bij de juiste datering '29 moeten we niet aannemen dat dit schilderij in 1929 is geschilderd.
Meer slaat het op de situatie in de Wijnhaven anno 1929, en is het vele jaren later door Daan Mühlhaus in de zeventiger jaren uit de herinnering en naar oud studiemateriaal geschilderd.
In de tijd dat ik bij Adri Bakker op de Spuiweg in Dordrecht in dienst was maakte ik nog mee dat het daar verkocht werd.
Een foto bewaar ik sinds die tijd in wat nu het Daan Mühlhaus archief is.


Het is in dit schilderij opvallend hoe Mühlhaus zich bij het schilderen van de luchtpartij bediende van een soort toetsltechniek die zijdelings aan het pointillisme doet denken.
Het werkt hier bij het oproepen van de winterse sfeer heel versterkend en het werkt overtuigend.

Er is vaak niets nieuws onder de zon

Jan Toorop, Jong paar in lentelandschap
Potlood en aquarel 320x375 mm
voorheen kunsthandel J.H. de Bois, Haarlem

literatuur; J.F. Heijbroek en E.L. Wouthuysen
KUNST KENNIS EN COMMERCIE
De kunsthandelaar J.H. de Bois 1878-1946
1993 uitgeverij Contact Amsterdam-Antwerpen

In december 2011 hield het Dordtse veilinghuis Mak veilingen haar halfjaarlijkse kunst en antiekveiling. Het was voor die tijd al mogelijk op de site een indruk van de te veilen objecten te krijgen. http://www.makveilingen.nl/

Ik zag op de site ook twee Adrie Mouthaans afgebeeld staan. Het frappeerde me dan ook dat ik vannacht een werk van Jan Toorop in een boek over de kunsthandelaar J.H. de Bois tegenkwam. Het werk van Toorop deed me oppervlakkig qua sfeer en stijlopvatting aan één van die Mouthaans denken. Omdat er vaak met twee maten wordt gemeten (hier zit een grote ergernis van mij achter verscholen) en omdat weer eens blijkt dat er uiteindelijk niets nieuws onder de zon is wil ik dit toch nog eens aanstippen.



Adrie Mouthaan (geb. Lekkerkerk 1940)
tiendweg in de Alblasserwaard
gedateerd,'78  35x40 cm
http://www.makveilingen.nl/

Natuurlijk wil ik niet suggereren dat Mouthaan naar dit voorbeeld heeft gekeken. Zeker niet, dat is ook niet het punt dat ik aan wilde stippen.
Een kunstenaar groeit op met hetgeen dat voorhanden is - dat is wat er in de periode dat hij zijn eigen weg zoekt aan impulsen, beeldmateriaal en aan voorbeelden tot hem komt Soms hangt het op de één of andere manier in de lucht - maar vaak zijn het mensen en schilders in de omgeving van de aspirant schilder die de eerste aanzetten geven.

Een schilder is van beroepswege meestal visueel ingesteld. Veel van wat een schilder ziet of gezien heeft slaat hij of zij op in het geheugen, dit gaat vaak onbewust, en de kennis die hij vergaart wordt al snel zijn toetsingskader. Vaak herkent een beginnende, nog niet duidelijk gevormde schilder, iets van zijn sluimerende 'eigen ik' in het werk van de oudere, reeds gevormde, schilders. Zoals bijvoorbeeld de stilering in het werk van Jan Toorop, mede onder invloed van de jugendstil ontstaan, is een vormentaal die je, mits je er ontvankelijk voor bent, als jonge schilder kunt oppikken als een interessante manier van vertolken. Die manier van vertolken is de verwantschap in de beeldtaal die ik, grappig genoeg in omgekeerde volgorde, in dit werk zag en herkende.

Men doet de zich nog ontwikkelende schilder makkelijk onrecht door teveel de aandacht te leggen op de vermeende invloeden.  In plaats van de tocht en de ontwikkelingen die de jonge kunstenaar op weg naar zijn eigen vorm doormaakt op eigen waarde te beoordelen, en die ook te herkennen, doet men het maar al te snel af als een uiting van epigonisme. Men gaat er gemakshalve aan voorbij dat de voorgangers op hun beurt ook hun voedingsbodem en ook hun voorgangers hadden. Noemt men dat niet een traditie? Een traditie waar men uit voortkomt en die men op zijn of haar manier, liefst met eigen toevoegingen, voort zet.
Daarin kan de jongere telg een volgende schakel zijn.

In mijn artikel over Wim Oepts heb ik dit verschijnsel al eens eerder aangekaart en beschreven.
In dat artikel heb ik een door prof. A.M. Hammacher geschreven citaat opgenomen waaruit, m.b.t. dit universele verschijnsel van beïnvloeding en vermeende beïnvloeding, veel begrip en inzicht spreekt.
Genoemd artikel; Peter van Loon, ,,Wim Oepts, een schilder die je na aan het hart gaat liggen.''  eerder verschenen op dit blog  http://www.eenschilderindordrechtnl.blogspot.nl/  14- 02 2011

Daan Mühlhaus/Muehlhaus (1907-1981)
Papendrecht, Tiendweg Oost, huizen Oosteind
olieverf/board
voorheen collectie F. Buytink
foto - Daan Mühlhausarchief
te veilen bij Makveilingen

Bij Mak werd op deze veiling eveneens een buitenstudie van Daan Mühlhaus geveild, die oorspronkelijk uit de verzameling van mevrouw Buytink komt. Tikky Buytink heeft het van Daan Mühlhaus zelf, die toen bij haar in huis woonde en er zijn laatste atelier had, gekregen, en het hing in haar sfeervolle kamer. Daan Mühlhaus was in haar gezelschap toen hij het schilderde en ik meen dat ik nog een tekeningetje van haar hand moet hebben dat zij daar toen gemaakt heeft. 
Dat was in Papendrecht, aan de Tiendweg Oost vanuit de landbouwkavels en moestuintjes richting de dijk (Oosteind) gezien. (Mevrouw Buytink heeft me de plek later nog aangewezen en ik heb er zelf daarna ook nog met waterverf zitten werken.)

Het was dit schilderij dat me op het spoor van het gebruik van het tegenlicht heeft gebracht. en dat er kleur in de schaduw zit. Mühlhaus werd al snel teveel door zijn ziekte in beslag genomen wat een streep zette onder de voornemens om vaker samen naar buiten te gaan om samen te schilderen, maar het zien en bestuderen van schilderijtjes als dit hielpen me toch vaak in de goede richting.

Er zit nog een oorspronkelijke lijst, een eiken lijst, omheen. Een model dat Mühlhaus veel gebruikte. Soms sausde hij deze lijsten met een dunne laag verf en poetste het meeste dan weer weg. De witte kalkverf bleef in de nerf van het hout achter en dat gaf de lijst een artistieke uitstraling. Met de jaren verkleurde het hout terwijl de verf in de nerf van het hout dat ogenschijnlijk niet deed, wat het effect steeds beter tot zijn recht deed komen. Een andere keer trok hij ook nog een bies op de lijst in een kleur die hij weer bij het schilderij koos.

De Dordtse Impressionisten schilderden graag hun bootjes.



vissersbootje in de Spuihaven
in Dordrecht, uitsnede

Na in het voorgaande bericht op de onderlinge verwantschappen en de meer dan waarschijnlijke onderlinge beïnvloeding tussen fotograaf Joost van de Weg en de schilderkunst gewezen te hebben, is het ook wel interessant om met een speurende blik naar details binnen de schilderijen van enkele van deze schilders te kijken.
Loopt u maar mee.



Aanvankelijk was ik begonnen deze afbeeldingen in het voorgaande bericht over Joost van de Weg en de schilders te plaatsen, maar dat bleek al snel teveel van het goede. Daarom leek het me zinvoller en aantrekkelijker om de uitsnedes uit de schilderijen apart in dit artikel onder te brengen. Het uitgangspunt en de manier van kijken blijft dezelfde als die in het vorige bericht.

Wim Jansen (Dordrecht 1923 - 1992)
bootjes in de Voorstraatshaven in Dordrecht
olieverf/doek 50x40 cm detail/uitsnede
particuliere collectie

Met al het water op en rond Het Eiland van Dordrecht is het niet zo vreemd dat schilders en fotografen daar vaak hun onderwerp, hun motief  in vonden.
Niet voor niets kwamen schilders van over de hele wereld naar Dordrecht om hier voor korte of langere tijd te verblijven om de stad, en dan vooral de stad vanaf het water, te schilderen.

De tentoonstelling - ''Dromen van Dordrecht,''  2005 in het Dordrechts Museum, lichte al een belangrijke tip van de sluier op, maar toonde toen alleen buitenlandse schilders en geen Nederlandse.

Er zijn echter ook heel wat Nederlandse schilders geweest die Dordt hebben vereeuwigd - daaronder plaatselijke schilders zoals bijvoorbeeld de zogenaamde 'Dordtse Impressionisten.' Dat waren schilders die, zo zij deze naam al verdienen, hun eigenheid vooral ontleenden aan de combinatie van de stad op een Eiland en haar omgeving - juist en vooral in relatie tot het water in deze omgeving.


Cor Noltee (1903 - 1967)
bootjes op het Wantij bij de Staart in Dordrecht
detail/uitsnede  olieverf/doek

Dordrecht vanaf het brede water van de grote rivieren is natuurlijk ontelbare keren vereeuwigd, maar een schilder kon ook vanuit zijn atelier, zoals Cor Noltee, die een atelier op kop van de Staart had, langs het Wantij lopen om daar de bootjes ter hoogte van de, toen vrij nieuwe, wijk de Staart te schilderen.

In die periode trokken de schilders Steef Wijnhoven, Cor Noltee en Daan Mühlhaus vaak gedrieën naar buiten om gezamenlijk te schilderen, dat werd een soort, bijna legendarisch, driemanschap van drie schilders die elkaar zolang het duurde konden gebruiken en stimuleren maar die ook heel vaak amper samen door één deur konden. Aart Verhoeven heeft daar heel leuk over geschreven in de catalogus die verscheen bij het tweehonderd jaar bestaan van Pictura.





Daan Mühlhaus/Muehlhaus (1907-1981)
plezierbootjes op het Wantij, 1942
waterverf/papier
collectie Dordrechts Museum
schenking Peter van Loon
erboven - deWijnhaven in Dordrecht



Cor Noltee (1903-1967)
olieverf/detail/uitsnede

Van het Wantij naar de Hollandse Biesbosch is niet zo'n grote stap.
Cor Noltee had jarenlang (vanaf eind 1960) een atelier in de buurt van de Kop
van 't Land, op steenworp afstand van het Wantij met verderop de Ottersluis
De laatste jaren van zijn leven was hij vooral in de Biesbosch te vinden en maakte
hij nog een boeiende ontwikkeling door. Zie het boek: Schilders van de Biesbosch

S.H.(Steef) Wijnhoven (1898-1969)
winter in de Biesbosch
olieverf/doek detail/uitsnede
verblijfplaats onbekend

Elias Boonen (Dordrecht 1860-1931 Brussel)
schepen in een binnenhaven
olieverf/paneel
part. coll.

J.W. (Willy) Sluiter (1873-1949) 
Bom-/leuvenhaven, Dordrecht
olieverf/doek 42x33 cm (detail/uitsnede)
voorheen kunsthandel G. Vermeulen

Wim Jansen (Dordrecht, (1923-1992)
in de Wijnhaven in Dordrecht
detail/uitsnede - olieverf/doek 30x40 cm
voorheen Kunsthandel Bakker, Dordrecht

A.P. Schotel (1892 - 1957)
visvlot met boten in de Nieuwe Haven in Dordrecht
detail/uitsnede, olieverf/doek

S.H. (Steef) Wijnhoven (1898-1969)
visvlot in de Nieuwe Haven in Dordrecht - detail/uitsnede
olieverf - verblijfplaats en maten onbekend
nog duidelijk onder invloed van zijn leermeester,
Marinus Reus, door Wijnhoven geschilderd

Daan Mühlhaus (1907-1981)
bootje in de Voorstraatshaven in Dordrecht,
gezien vanaf de Botermarkt
olieverf
afbeelding uit het fotoalbum van de schilder
verblijfplaats onbekend

Joop Kropff  (1892-1979)
bootjes in de Nieuwe Haven in Dordrecht
olieverf/detail/uitsnede
voorheen kunsthandel De Rode Deur

Joop Kropff, geen Dordtse Impressionist,
maar hij had wel goede contacten met
enkelen van hen. Hij kwam regelmatig
naar Dordrecht om hier te werken.
Later was hij als 'mentor' nog belangrijk
voor de schilder Adrie Mouthaan.



Daan Mühlhaus/Muehlhaus (1907-1981)
visvlot in de Nieuwe Haven in Dordrecht
waterverf/papier - detail/uitsnede
afbeelding - Daan Mühlhausarchief

Victor Gilsoul - België  (1867-1939)
de Wijnhaven in Dordrecht vanaf de Taankade
olieverf/doek/uitsnede 54x66 cm



A.P. Schotel
bootjes
 aan de Voorstraatshaven in Dordrecht
olieverf, uitsnede/detail
particuliere verzameling
boven in het schilderij is net een
pijler van de Nieuwbrug te zien



Niets uit deze publicaties mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de auteur - Peter van Loon, Dordrecht


Inlichtingen en reacties - Een schilder in Dordrecht (NL) Peter van Loon - telefoon 078 6145913 email peter1959.2009@hotmail.com

Literatuur;

Dromen van Dordrecht - 2005 uitgeverij THOTH  Bussum

'Ik mag lijden dat het morgen grijs is' - 1980 uitgave Dordrechts Museum

 A.P. Schotel - door Carole Denninger -  is in voorbereiding.

Schilders van de Biesbosch - uitgeverij Waanders 1999, door Wim van Wijk en Ad Molendijk.

Tweehonderd jaar Pictura - een tekengenootschap in Dordrecht - uitgave in 1975 Dordrechts Museum en de Culturele raad Dordrecht - met verschillende auteurs.

Cor Noltee - Breed gezien - uitgave van Spijk art projects Venlo 1999 auteur Bert Jintes.

Terug naar het Dordrecht van de schilders door de camera van Joost van de Weg (1874 - 1957)




de Spuihaven in Dordrecht
 Joost van de Weg - foto/detail

Dordrecht, Hollands oudste stad, trok in de negentiende eeuw en in het begin van de twintigste vele schilders uit binnen en buitenland. 
De schilders werden gelokt door de schilderachtige reputatie van de stad en wilden Dordrecht met eigen ogen zien en haar ter plaatse vereeuwigen.

Er schijnt een periode te zijn geweest dat Dordrecht meer schilders trok dan Amsterdam en Rotterdam samen. Vanwege deze verhalen heb ik er altijd van gedroomd eens door die stad en haar omgeving te mogen dwalen. Om met eigen ogen het Dordrecht van toen, dat hen zo aantrok, te zien, en zelf net als zij er mijn schildermotieven te kiezen.
Als alternatief ben ik aanvankelijk, als een schilder op zoek naar een mooi motief, door de foto's van de Dordtse fotograaf Joost van de Weg (1874-1957) gaan dwalen.




Ik zocht als het ware naar foto's en onderwerpen binnen de foto's. Motieven en schilderachtige situaties die tijdgenoten en schilders uit van de Weg's tijd ook gekozen zouden hebben. 
Naar wat ik bijvoorbeeld van de schilder A.P. Schotel  (1890-1956) weet is dat hij als plaatsgenoot vaak koos voor de dezelfde situaties en dezelfde onderwerpen.


 

serie 3. Uitg. J. van de Weg. Dordrecht
No. 901. Foto Schotel
Dit moet wel een foto door A.P. Schotel
zijn, dit is een vaker door hem geschilderd
onderwerp, deze foto was in de catalogus van
Joost van de Weg opgenomen

De schrijfster van het nog, (bij de komende tentoonstellingen in de nabije toekomst o.a. in het Dordrechts Museum), te verschijnen boek over A.P. Schotel kwam zelfs na het publiceren van dit artikel en de hierin opgenomen foto-uitsnedes tot de voor de hand liggende vraag of die twee elkaar misschien gekend zouden hebben? Het antwoord op die vraag is zonder verder onderzoek wat moeilijk met honderd procent ja te beantwoorden, maar het ligt m.i. wel voor de hand dat dat het geval moet zijn geweest.  Kijk maar naar de informatie bij de rechterfoto.

Naar ik van Carole Denninger begrepen heb was Schotel zelf ook een een verwoed fotograaf en filmer. Ik hoop dat daar in de toekomst ook nog iets van naar buiten zal komen.

Wat mijn eigen beweeg redenen betreft zocht ik het met dit door mij gekozen instrument aanvankelijk nog elders. Maar ik kwam van het één in het ander terecht. Vanuit mijn eerste ontdekkingen kreeg ik vanzelf de behoefte bij de foto's van Joost van de Weg's te gaan kijken. Het bleek een probaat middel om mijn aandacht van wat andere zaken af te leiden. Het idee ontstond omdat ik aanvankelijk eigenlijk niets beters wist te bedenken, maar dit bleek te werken.
Dus ik dook opeens op een creatieve en speurende manier in mijn archieven en in het verleden van deze, door veel schilders vereeuwigde en bezongen, stad. Mijn geboortestad Dordrecht.



  Joost van de Weg - foto/detail
wherry in de Voorstraatshaven in Dordrecht

 dit is ter hoogte van de aan de Voorstraatshaven
gelegen tuin van, voorheen, de familie Buytink.
(de Buytink's van de bekende Dordtse meubelzaak)
Joost van de Weg woonde er tegenover - aan de an-
dere kant van de haven -   in een huis dat langzaam
in de haven dreigde weg te zakken - iets dat later
ook werkelijk is gebeurd.

Denkt u voor de sfeertekening maar aan het gedicht
Wijnhaven van Jan Eijkelboom  uit de bundel:
Wat blijft komt nooit terug

Zoals ik al aangaf kwam ik via een omweg op het pad van mijn verzameling foto's van deze Dordtse fotograaf. Zijn originele foto's had ik jaren geleden, toen zich daar de kans toe bood, al voor eigen gebruik op een digitaal bestand gezet.

Al vanaf mijn vroegste schilderjaren heb ik iets extra's met het fotowerk van Joost van de Weg.
Zijn foto's leerde ik kennen via een stapeltje originele afdrukken dat mijn eerste en enige werkgever Adri Bakker, van de gelijknamige lijstenmakerij en kunsthandel aan de Spuiweg, in zijn bezit had.

Eén van mijn eerste schilderijtjes, een stukje Spuihaven, was naar één van die foto's van Joost van de Weg geschilderd - dat was nog voor Daan Mühlhaus me bij hem uitnodigde.

Toen ik een aantal jaren geleden nog eens naar die foto's vroeg kon Ad Bakker, de zoon van Adri Bakker, de foto's aanvankelijk niet vinden, maar toen ze later alsnog tevoorschijn kwamen luidde dit het begin van een soort herontdekking in.
Het resulteerde uiteindelijk in een tentoonstelling die Bakker in 2009 hield
Joost van de Weg  - Dordrecht in tegenlicht 1874-1957



Het Dordrecht van Tollens
uitgevers Boekhandel De Bengel
Stadsarchief Dordrecht
eerste druk verscheen in 2000

Joost van de Weg was een fotograaf die, net als zijn oudere collega H.J.Tollens, (1864-1936), fotografeerde met de ogen en de visie van een schilder. Zij waren daarin verwant met landelijk bekende collega's als Jacob Olie, Bernard Eilers, Henri Bersenbrugge en Cas Oorthuys. Allen romantici met een schilderachtige kijk en opvatting van de fotografie, één waar een latere generatie fotografen zich juist weer sterk tegen ging afzetten.
Nu, meer dan een halve eeuw later, nu het stof van de eeuwige richtingen strijd tussen generaties is opgetrokken, krijgen deze fotografen weer veel meer aandacht en erkenning, en de basis voor eenzelfde lot voor Joost van de Weg is inmiddels gelegd. Maar het vraagt nog wel om een vervolg - een vervolg middels een mooie publicatie - net zoals boekhandel en uitgeverij De Bengel dat op fraaie wijze met het werk van H.J. Tollens heeft gedaan. Van die kant was er aanvankelijk belangstelling, maar mij is niet bekend of dit nog concrete vormen aan zal nemen.
Er zijn in ieder geval wel mindere goden in boekvorm verschenen.



Joost van de Weg - foto/uitsnede
de Nieuwe Haven in Dordrecht in de
winter, een uitsnede uit één van de
door Daan Mühlhaus geleende foto's

Schilders herkenden het schilderachtige weer op hun beurt in de foto's van Joost van de Weg.

Zo is het interessant dat Daan Mühlhaus ook foto's van het 'stapeltje' van Adri Bakker heeft geleend.

Dat leverde o.a. enkele winters van de Nieuwe Haven op.
Interessant detail - Mühlhaus mocht de foto's lenen, maar Adri Bakker plakte nog wel even snel de etiketten van zijn zaak op de achterkant van de foto's. Zo kon er geen misverstand over bestaan wiens eigendom de foto's waren, en zo konden wij zoveel jaren later zien welke er toen bij Mühlhaus op het atelier zijn geweest.



Joost van de Weg gaf zelf, in de rol van uitgever, ook foto's/briefkaarten van zichzelf en anderen uit, een activiteit die later nog door zijn zuster is overgenomen en voortgezet. 
Zie voor meer: http www.dordtsekaart.nl






Joost van de Weg - foto/detail
aan een vlot van de Koninklijke Dordrechtsche Roei & Zeilvereeniging
in de Nieuwe Haven te Dordrecht
er bestaat een leuke A.P. Schotel met het botenhuis en vergelijkbare boten
verkocht bij kunsthandel Simonis en Buunk http://www.simonis-buunk.nl/

   

Joost van de Weg - foto/detail
roeiboot in de Voorstraatshaven in Dordrecht

Wat het voor mij als schilder en liefhebber zo extra interessant maakt is dat Joost van de Weg zijn foto's in dezelfde periode maakte als veel van mijn plaatselijke voorbeelden. Het idee dat schilders als A.P. Schotel, Maurice Sijs en later ondermeer ook mensen als Cor Noltee, Steef Wijnhoven, Daan Mühlhaus en Joop Kropff hun schildersezel op dezelfde plaatsen neerzetten en dezelfde schepen en bootjes zagen die we nu op de foto's kunnen zien boeit me.

Steef Wijnhoven (1898-1969)
detail uit een houtsnede

Dankzij de foto's van Joost van de Weg kun je met de ogen van nu als het ware het Dordrecht van toen meebeleven. Door zelf details uit de foto's naar voren te halen en die te isoleren op zoek naar interessante situaties kijk ik ook in die wereld rond.




Willem Witsen en Dordrecht
door J.F. Heijbroek
uitgeverij THOTH Bussum 2003



Een kunstenaar die, als ik zo rond dwaal door de foto's van Joost van de Weg, steeds sterk bij me naar boven komt is de Amsterdamse schilder Willem Witsen (1860 - 1923). Willem Witsen maakte een serie befaamde etsen, aquarellen en schilderijen van Dordrecht, vooral van de Voorstraatshaven. maar ook het zicht vanaf de Grote Kerk, de Nieuwe Haven en het Drierivierenpunt.

Witsen kwam daarvoor in 1898 naar Dordrecht in de bedoeling een twaalftal etsen van Dordrecht, bestemd voor kunsthandel E.J. van Wisselingh & Co uit Amsterdam, te maken. Vanuit een tot varend atelier omgetoverde roeiboot maakte hij veel schetsen in krijt. Die dienden als voorstudie voor de latere uitgewerkte werken. Het is mij niet bekend of hij toen ook foto's gebruikte. Witsen was namelijk ook, net als zijn vriend en collega G.H. Breitner, een verwoed fotograaf.
(Zie ook de collectie van het Dordrechts Museum.)

Joost van de Weg  -  foto/uitsnede
Visvlot in de Nieuwe Haven in Dordrecht
het visvlot met de Nieuwe Haven is vaak door A.P. Schotel geschilderd
de Lange IJzeren Brug staat o.a. op een prachtige ets door Willem Witsen



Joost van de Weg had een opvallende voorkeur voor een bepaalt licht  -  liefst niet te hard en bij voorkeur (m.i.) bij tegenlicht. Ik heb zelf eens een serie foto's rond de Nieuwe Haven gemaakt  - bij een vergelijkbaar licht -  en ik moet steeds aan de sfeer van Joost van de Weg denken. Ik heb er alleen te weinig mee gedaan omdat ik toen met mijn hoofd in de Provence zat, maar nu lijkt het erop dat het toch een kans zal krijgen. Dit soort afleiding wat tevens onderzoek is maakt de kans daarop in ieder geval een heel stuk groter.


Joost van de Weg - foto/uitsnede
schepen in een Dordtse haven

Het voert te ver om alles dat ik gevonden heb in dit blog af te beelden, dit is maar een doorsnede van de vele details en situaties die ik gevonden heb, maar als recept om weer met mooie dingen bezig te zijn is het een goed alternatief voor andere, meer gewenste, vormen van wisselwerking. Er is niet veel voorstellingsvermogen voor nodig om je in het Dordrecht van de twintiger en dertiger jaren te wanen.
Als schilder in die tijd hoefde je niet ver te zoeken en op deze manier geeft het u en mij ook een korte blik in het verleden. Het zette mij in ieder geval op een spoor dat ik misschien wel te lang uit het oog ben verloren. Het bevestigt wat al voorzichtig in mij sluimerde, maar waar ik tot nu geen gehoor aan gaf.

Joost van de Weg - foto/uitsnede
de Wijnhaven in Dordrecht

rechts van de schepen stond Pennock's Hotel
waar vele schilders uit binnen en buitenland
logies en verblijf vonden, Daan Mühlhaus kon er
jaren na dato nog woest om worden dat men deze
panden aan de slopershamer heeft prijs gegeven



Joost van de Weg - foto/uitsnede
stoomsleepboten in de Wolwevershaven in Dordrecht




Joost van de Weg - foto/uitsnede
de Voorstraatshaven in Dordrecht vanaf de Wijnbrug richting de Nieuwbrug

Joost van de Weg foto/uitsnede
winter in de Spuihaven in Dordrecht
naar dit motief en deze foto heeft Daan Mühlhaus ook
een schilderij gemaakt dat bij Adri Bakker is verkocht

     

Joost van de Weg -  foto/uitsnede
de Voorstraatshaven in Dordrecht

Willem Witsen huurde een bootje, paste het aan
als varend atelier en vereeuwigde daar vanuit 
de Dordtse gevels, gevels die later op zijn beurt door 
Joost van de Weg gefotografeerd zijn

Meer over Joost van de Weg als uitgever op www.dordtsekaart.nl 


Lees in dit verband ook het blog uit oktober 2010 - Daan Mühlhaus en A.P. Schotel
voor inlichtingen en uitwisseling Peter van Loon
telefoon 078 6145913